Fasola jest jedną z najstarszych roślin uprawnych. Dla wegetarian stanowi substytut mięsa – zawiera bardzo dużo białka. W ostatnich czasach fasola podbiła rynek tym, że pozyskana z niej substancja pomaga w odchudzaniu. Substancja ta – fasolamina ma jednak ogromne znaczenie wmedycynie – w leczeniu chorych na cukrzycę.
Fasolamina (czasem także nazywana faseolaminą) jest związkiem chemicznym o właściwościach polegających na hamowaniu trawienia skrobi znajdującej się, np. w ziemniakach, pieczywie, makaronie, czy ryżu. Fasolamina blokuje działanie enzymu o nazwie alfa amylaza, który uczestniczy w metabolizmie węglowodanów. Mówiąc prosto: skrobia rozkładana jest w organizmie na cukier prosty – glukozę. Rezerwy glukozy magazynowane są w postaci glikogenu w mięśniach oraz wątrobie.
Jeśli człowiek zjada więcej niż potrzeba jego organizmowi, dochodzi do powstania nadwyżki glukozy, która łatwo przetwarzana jest na tłuszcz zapasowy czyli tkankę tłuszczową. Fasolamina hamując działanie alfa amylazy zapobiega rozkładowi cukrów – nie ulegają one pełnemu strawieniu i przyswojeniu w organizmie lecz zostają wydalone poza ustrój. W ten sposób organizm otrzymuje mniejszą ilość energii i nie powstają nadwyżki energetyczne przekształcane następnie w tkankę tłuszczową. Ta właściwość znalazła zastosowanie w fitoterapii otyłości. Wiele preparatów na odchudzanie zawiera w swoim składzie właśnie fasolaminę, bo wspomaga ona zrzucić, w opisany wyżej sposób, zbędne kilogramy.
Nasiona fasoli poza pewną ilością fasolaminy, zawiera wiele innych substancji, takich jak pochodne guanidyny, flawonoidy, fitoaleksyny, sole magnezu, witamina C, a przede wszystkim sole chromu stanowiące czynnik o potencjalnym działaniu przeciwcukrzycowym.
Cukrzyca, dla przypomnienia, to stan organizmu, w którym nie może on właściwie wykorzystać dostarczanego mu pożywienia. Lekarze wyróżniają dwa rodzaje cukrzycy. W cukrzycy typu 1 trzustka nie wydziela insuliny lub wydziela jej zbyt mało, wskutek czego komórki nie mogą przyswoić glukozy. Chorzy na cukrzycę tego typu, muszą przyjmować insulinę.
W cukrzycy typu 2 trzustka wydziela insulinę, ale w sposób nieprawidłowy lub komórki organizmu człowieka są oporne na jej działanie (tak zwana insulinooporność). Częstym objawem cukrzycy typu 2. jest hiperglikemia poposiłkowa – czyli nadmiar cukru we krwi po posiłku. Stanowi ona też istotną przyczynę, a jednocześnie czynnik ryzyka sercowo-naczyniowego (zawału) i zwiększonej śmiertelności wśród pacjentów.
Jak odkryto właściwości fasolaminy?
Najpierw zaindukowano u szczurzych noworodków cukrzycę typu 2. Badane zwierzęta (obu płci) podzielono na grupy. W pierwszej z nich – młodym szczurom podawano dożołądkowo wyciąg z owocni fasoli, kolejnej – vehiculum w odpowiedniej objętości.
Działanie przeciwcukrzycowe wyciągu z owocni fasoli oceniono, badając stężenie glukozy we krwi na czczo oraz w 2. i 4. godz. po podaniu badanych substancji oraz stężenie insuliny na czczo. W badaniach tych wykazano m.in., że fasolamina zmniejsza stężenie glukozy po posiłku u szczurów chorych na cukrzycę, zwłaszcza w efekcie jego długotrwałego podawania.
Stwierdzono także, że stosowanie wyciągu z owocni fasoli redukuje w ogóle średnie stężenie cukru we krwi u zwierząt chorych na cukrzycę. Podobne wyniki uzyskano w badaniach na grupie pacjentów chorych na cukrzycę typu 2. Należy jednak pamiętać, że leczenie cukrzycy fasolaminą, nie sposobem na pozbycie się choroby. Fasolamina obniżając poziom cukry we krwi istotnie wpływa na poprawę jakości życia chorego na cukrzycę.
Suplementacja diety preparatami zawierającymi fasolaminę, a także włączenie fasoli do codziennego żywienia, nie zwalnia chorych z przestrzegania zasad prawidłowego żywienia i kontroli wydatkowanej energii o każdej porze dnia i nocy.
supermozg.gazeta.plJarosław Haładuda
