Zjawisko Brzasku. To wzrost poziomu glukozy (cukru) we wczesnych godzinach porannych (zwykle między 4.00 a 6.00). Zjawisko to często występuje u dzieci i młodzieży a jego przyczyną jest naturalny wzrost stężenia hormonu wzrostu właśnie w tych godzinach.Budzisz się rano i mierzysz poziom cukru we krwi przed śniadaniem. I jest wysoki. Wyższy niż zazwyczaj rano. Co się dzieje? Powody mogą być dwa. Zarówno zjawisko brzasku jak i efekt Somogyi mogą podnieść rano stężenie glukozy we krwi na czczo, ale z różnych powodów.
Obydwa zjawiska są bardzo podobne w niektórych aspektach i ma to związek z hormonami, które powodują, że z wątroby do krwioobiegu uwalniana jest glukoza podczas snu. Różnicą jest przyczyna, dla której te hormony są uwalniane.
Efekt Somogyi jest spowodowany zbyt dużą ilością insuliny we krwi w czasie nocy. Może się tak zdarzyć u osób, które przyjmują insuliny długo-działające, ale także może się to przydarzyć, jeśli nie zjadło się przekąski przed snem. Poziom cukru we krwi spada, kiedy śpisz, a organizm uwalnia hormony, aby się temu spadkowi przeciwstawić. Efekt? Budzisz się z wyższym cukrem niż byś chciał.
Zjawisko brzasku zdarza się w czasie nocy: wydzielane są hormony, które powodują uwolnienie glukozy z wątroby. Jeżeli w organizmie nie ma wystarczającej ilości insuliny, aby się temu przeciwstawić, poziom glukozy we krwi rośnie w nocy, co skutkuje wysokimi odczytami na glukometrze rano.
Jak to rozróżnić?
Jedynym sposobem, aby się upewnić co tak naprawdę jest powodem wysokiego poziomu cukru we krwi rano jest budzenie się kilka nocy z rzędu między godziną drugą a trzecią i sprawdzenie poziomu cukru. Jeśli jest niski o tej porze, może to oznaczać efekt Somogyi. Jeżeli jest normalny lub wysoki, winowajcą może być zjawisko brzasku.
Co zrobić, aby temu przeciwdziałać?
Upewnij się, że przed położeniem się spać zjadasz posiłek składający się z większej ilości białek niż węglowodanów. Porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem. Być może zmieni on leki lub dawkę insuliny.
Dodatkowe sposoby, aby zwalczyć zjawisko brzasku:
Ćwiczenia fizyczne wieczorem mogą sprawić, że poranne poziomy cukru we krwi będą lepsze.
Zjedz śniadanie, nawet jeśli masz wysoki cukier. Zjedzenie czegoś tak naprawdę zatrzyma cały proces zjawiska brzasku i sprawi, że poziom cukru powróci do normalności.
Źr: diabetes.about.com, pompiarze.pl
Monika Szurdyga
