Częstotliwość wykonywania pomiarów glikemii zależy od: typu cukrzycy, rodzaju i sposobu przyjmowania leków oraz przestrzegania przez chorego zaleceń dietetycznych. Czy wiesz, kiedy mierzyć poziom cukru u chorych na cukrzycę, i dlaczego „tak często jak to możliwe” nie jest prawidłową odpowiedzią?
Niebezpieczne powikłania cukrzycy
Definicja cukrzycy wg ADA (American Diabetes Association) obejmuje grupę chorób metabolicznych wynikających z deficytu wydzielanej insuliny i podkreśla związane z nią powikłania. Systematyczny pomiar glikemii zapobiega wahaniom poziomu cukru, które mają negatywne skutki zdrowotne. Długotrwała hipo- lub hiperglikemia może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym, krwionośnym oraz w wielu narządach. Regularne pomiary glikemii u chorych na cukrzycę są niezbędne, nie tylko ze względu na możliwość jednorazowego spadku/wzrostu poziomu cukru, ale właśnie z powodu owych długotrwałych, nieprawidłowych wartości.
Cukrzyca a dobowy profil glikemii
Dobowy profil glikemii wykonuje się, by korygować dawki insuliny oraz w celach diagnostycznych. Kilka razy w ciągu doby przeprowadza się pomiar, na podstawie którego można określić dobowe wahania poziomu cukru we krwi. U osób z cukrzycą typu 2 nieleczonych insuliną badanie wykonuje się zwykle raz w miesiącu, a u osób z cukrzycą typu 1 i typu 2 leczonych insuliną pomiar powinien być wykonywany przynajmniej raz w tygodniu. Dzięki urządzeniom do pomiaru glikemii HAND-PROD badanie to jest szybkie i bezbolesne.
Kiedy mierzyć poziom cukru? Dobowy profil glikemii
rano na czczo,
przed każdym głównym posiłkiem,
2 godziny po każdym głównym posiłku,
przed snem,
o godzinie 24:00,
nocą w godzinach 2:00-4:00.
Jak często chory powinien sprawdzać glikemię?
W opracowaniu Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018, przygotowanym przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD), określone zostały wytyczne wskazujące, kiedy mierzyć poziom cukru u cukrzyków.
Pacjenci leczeni dietą powinni wykonywać skrócony profil glikemii raz w miesiącu na czczo oraz 1-2 godziny po każdym głównym posiłku, a także raz w tygodniu dodatkowy pomiar o różnych porach dnia.
U pacjentów stosujących doustne leki przeciwcukrzycowe oraz leki z grupy analogów GLP pomiar cukru wykonuje się codziennie: jedno badanie o różnych porach dnia oraz raz w tygodniu skrócony profil glikemii na czczo i 1-2 godziny po głównych posiłkach.
Osoby chore na cukrzycę typu 2 leczone stałymi dawkami insuliny powinny każdego dnia wykonywać 1 lub 2 pomiary, raz w tygodniu skrócony profil glikemii, a raz w miesiącu pełny dobowy profil według zasad opisanych powyżej.
Pacjenci wymagający leczenia wielokrotnymi wstrzyknięciami insuliny lub mający osobistą pompę insulinową do ciągłego podskórnego wlewu insuliny muszą codziennie wykonywać dobowy profil glikemii rano na czczo, przed posiłkiem i do 2 godzin po posiłku oraz przed snem. Częstość i pory dodatkowych oznaczeń dobierane są indywidualnie.
Kiedy mierzyć poziom cukru we krwi u osób bez zdiagnozowanej cukrzycy?
Szacuje się, że aż milion chorych nie wie o tym, że ma cukrzycę. Symptomami, które powinny zaniepokoić i zmobilizować do pomiaru glikemii, są: zwiększone pragnienie i zwiększona ilość oddawanego moczu, nagły i niewyjaśniony spadek lub wzrost wagi, długotrwałe zmęczenie i wahania nastroju, częste grzybice oraz inne problemy skórne. Badanie cukru we krwi u osób, u których podejrzewa się cukrzycę, powinno być przeprowadzone jak najwcześniej, gdyż długotrwale utrzymujące się niewłaściwe poziomy glikemii mogą doprowadzić do nieodwracalnych zmian w organizmie.
Źródła:
Andrzej Nowakowski, „Zasady leczenia cukrzycy typu 2”, Medycyna Rodzinna 3/1999, s. 7-11, http://www.czytelniamedyczna.pl/594,zasady-leczenia-cukrzycy-typu-2.html.
Diabetologia Kliniczna 2018, tom 4, suplement A, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2018.
Marek Derkacz, „Jak często chorzy na cukrzycę powinni mierzyć sobie poziom cukru we krwi?”, medexpress.pl, http://www.medexpress.pl/blog/jak-czesto-chorzy-na-cukrzyce-powinni-mierzyc-sobie-poziom-cukru-we-krwi/13584/.
Redakcja nazdrowie.pl, „Cukrzyca pod kontrolą”, https://nazdrowie.pl/artykul/diabetologia/cukrzyca-pod-kontrola/.
zdrowydiabetyk.pl
https://gemini.pl/kategoria/zdrowie/dla-diabetykow/paski-testowe-do-pomiaru-glukozy
