Tradycyjna dieta śródziemnomorska jest zdrowa, i – jak się okazuje – polecana także diabetykom. Dieta ta może służyć nie tylko chorym pacjentom, ale jak najbardziej także zdrowym ludziom, gdyż wywiera na organizm bardzo pozytywny wpływ, a i nie bez znaczenia jest fakt jej udziału w profilaktyce różnych chorób.
Tradycyjna dieta śródziemnomorska
Pod tym pojęciem należy rozumieć sposób odżywiania charakterystyczny dla mieszkańców Krety, większości pozostałych mieszkańców Grecji jak również dla mieszkańców południowych Włoch na początku lat 60. XX wieku. Ciekawostką jest, że oprócz charakterystycznego sposobu odżywiania, mieszkańców tych regionów łączyło coś jeszcze – o wiele rzadziej zapadali oni na różnego rodzaju nowotwory, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę typu 2, chorobę niedokrwienną serca i dodatkowo, w owym czasie żyli najdłużej w Europie.
-bardzo duże spożycie świeżych warzyw i owoców, ziemniaków, nasion roślin strączkowych, produktów zbożowych w tym kasz, makaronów, pieczywa oliwa z oliwek jako dominujący tłuszcz w diecie dość duże spożycie ryb, orzechów, jogurtów, serów
-umiarkowane ilości mleka
-mało za to było mięsa, jaj, cukru
-potrawy przyprawiane dużą ilością różnego rodzaju ziół i czosnku
-do popołudniowych i wieczornych posiłków podawane młode czerwone wino
-wyeliminowanie zasmażek z mąki i śmietany do zup
Przeważającą część tej diety stanowiły produkty roślinne, znacznie mniej jest produktów zwierzęcych, co sprawia, że w tradycyjnej diecie śródziemnomorskiej jest dużo błonnika, naturalnych antyoksydantów, dużo korzystnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Korzystny jest stosunek kwasów omega 6 do omega 3 a także mała zawartość niekorzystnych dla organizmu nasyconych kwasów tłuszczowych.
Na czym polega mechanizm ochronnego działania diety śródziemnomorskiej przed wystąpieniem cukrzycy typu 2?
-względnie wysoki stosunek białka roślinnego do zwierzęcego, obecność jednonienasyconych kwasów tłuszczowych (MUFA), duża zawartość magnezu, naturalne antyoksydanty uwrażliwiają tkanki na działanie insuliny, a także zmniejszają oporność tkanek na insulinę
-niskie spożycie nasyconych kwasów tłuszczowych, które podwyższają stężenie cholesterolu LDL w organizmie
umiarkowane spożycie alkoholu prowadzi do mniejszego ryzyka wystąpienia cukrzycy, a także zwiększa wrażliwość na insulinę
spożywanie produktów o niskim indeksie glikemicznym, produkty takie sprawiają, że glukoza w nich zawarta wolniej jest trawiona, przez co wyrzut insuliny, która ma za zadanie obniżyć poziom cukru nie jest wysoki, dzięki temu dłużej czujemy się syci
-duża ilość błonnika pokarmowego, który zwiększa wydzielanie insuliny i poprawia insulinowrażliwość, powoduje także mniejszy wzrost glikemii i wolniejsze trawienie węglowodanów (dużą jego ilość zawierają produkty o niskim indeksie glikemicznym)
-praktycznie brak izomerów transów, które zwiększają oporność na insulinę
-wysoki spożycie oliwy z oliwek (tłuszcz) może prowadzić do jednoczesnego zmniejszenia spożywania węglowodanów
obniża się także obwód brzucha, co prawdopodobnie przyczyni się do spadku insulinooporności
-prawdopodobnie zapobiega też występowaniu otyłości
Oprócz pozytywnego wpływu na cukrzycę typu 2 dieta śródziemnomorska może także prozdrowotnie wpływać na inne jednostki chorobowe np. chorobę Parkinsona, Alzhaimera, astmę, alergie, miażdżycę, nadciśnienie tętnicze, nowotwory złośliwe, zespół metaboliczny, depresja. Pozytywny wpływ na część z tych jednostek jest już udowodniony naukowo, nad innymi trwają jeszcze prace.
Fenomen śródziemnomorskiego stylu życia
Osoby zamieszkujące śródziemnomorskie rejony oprócz swojej jakże cennej i prozdrowotnej diety, mają jeszcze inne charakterystyczne elementy stylu życia, a zaliczyć do nich można po posiłkową siestę, radość z życia, wspólnego przygotowywania i spożywania posiłków, dużego wsparcia społecznego, wspólnych tańców, śpiewu, aktywności fizycznej na świeżym powietrzu, umiejętności radzenia sobie z problemami, życie bez większego pośpiechu, spokojnie, dużą ekspozycję na słońce przez co zwiększona jest produkcja serotoniny w mózgu – upatruje się w tym przypadku profilaktyki depresji, jak też wysoka jest synteza skóra witaminy D – co jest profilaktyką cukrzycy i chorób sercowo-naczyniowych.
Dieta śródziemnomorska polecana jest dla osób cierpiących na cukrzycę typu 2, ale jej pozytywne walory nie ograniczają się tylko do tej jednej konkretnej jednostki chorobowej, sięgają dalej. Dieta ta może służyć nie tylko chorym pacjentom, lecz także osobom zupełnie zdrowym.
Katarzyna Chmiel
Ekspert Wieszjak.pl
studentka dietetyki
