Pojawienie się zespołu stopy cukrzycowej to m.in. konsekwencja niedostatecznej kontroli nad cukrzycą. Tymczasem jak wynika z badania „Zdrowa ONA” przeprowadzonego na zlecenie Gedeon Richter, 35 procent cierpiących na cukrzycę jest zdania, że w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej wystarczy przyjmować jedynie odpowiednie leki wyrównujące poziom cukru we krwi.
Tymczasem prócz stosowania leków, kontroli poziomu cukru, należy wprowadzić leczenie miejscowe chorej stopy, która narażona jest na przewlekłe rany.
– Powstanie zespołu stopy cukrzycowej jest wynikiem różnych procesów, w tym niekontrolowanej lub kontrolowanej w niewystarczającym stopniu cukrzycy. Stosowanie insuliny czy antybiotyków nie da spodziewanego efektu, jeżeli nie zadbamy również o stopę, odpowiednie gojenie się owrzodzenia i zapobieganie powstawania kolejnych ran. Dlatego każdy pacjent z ZSC powinien wiedzieć, jakie są poszczególne etapy leczenia tego powikłania i jak powinien postępować – mówi dr n. med. Beata Mrozikiewicz-Rakowska z Katedry i Kliniki Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert programu „Zdrowa ONA”.
Zasady dbania o stopy i ranę
– Skórę wokół rany myjemy krótko – 3-4 minuty. Bardzo ważne jest sprawdzenie temperatury wody, która nie może przekroczyć 37°C. UWAGA: Nie moczymy stóp. – Podstawowym błędem, jaki popełniają pacjenci z zespołem stopy cukrzycowej, jest moczenie nóg. Przyjmują błędne założenie, że pozwoli to na dokładne umycie rany, czy prawidłowe usunięcie występujących odcisków. Niestety moczenie skóry stóp w cukrzycy przyśpiesza rogowacenie naskórka, a pękanie tych zrogowaceń tworzy wrota do wnikania i rozwoju bakterii – mówi spec. piel. diabet. Mirosława Młynarczuk z Katedry i Kliniki Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert programu „Zdrowa ONA”.
– Osuszamy skórę, a szczególnie przestrzenie międzypalcowe, w których może dojść do rozwoju grzybów i bakterii, a następnie powstania owrzodzenia.
– Odkażamy ranę. Ranę powinniśmy myć oddzielnie, najlepiej solą fizjologiczną. Jeżeli używamy antyseptyku to powinien to być płyn bezbarwny, bezzapachowy, antyalergiczny i bakteriobójczy. Nie można używać środków chemicznych i barwiących ranę. Jeżeli chcemy skorzystać z określonego preparatu, trzeba tę kwestię przedyskutować ze specjalistą. Po odkażeniu rany jałowym gazikiem usuwamy pozostałe zanieczyszczenia z rany.
– Usuwamy zrogowacenia. Do tego celu najlepiej użyć specjalnej tarki lub pumeksu dedykowanego chorym na cukrzycę, który należy za każdym razem umyć i osuszyć. Powinien być przechowywany w suchym miejscu i często wymieniany. Bardzo ważne jest, żeby podczas ścierania nie uszkodzić zdrowej skóry. UWAGA: Nie można samodzielnie usuwać twardej skóry wokół rany. W tym celu powinniśmy zgłosić się do specjalisty.
– Stosujemy maść na zdrową skórę stopy. Po umyciu (lub też usunięciu zrogowacenia) skórę stopy wokół rany (ale nigdy na ranę), należy nawilżyć i natłuścić maścią lub kremem. Warto zapytać lekarza czy pielęgniarkę, jakie maści powinna stosować osoba chora na cukrzycę. Odpowiednie nawilżenie i natłuszczenie skóry stóp zapobiega odgnieceniom, skóra staje się mniej podatna na rogowacenia, jest bardziej elastyczna, a sama rana obkurcza się zmniejszając swoją powierzchnię.
– Na ranę stosujemy żel. Rana opracowana podiatrycznie goi się w środowisku wilgotnym, dlatego bardzo często w miejscu rany stosuje się specjalny żel, który oczyszcza ją, utrzymuje w niej optymalne wilgotne środowisko, tym samym przyspieszając proces gojenia. Opatrunek przylega do rany, wypełnia szczelinę i zapobiega powstawaniu zakażenia.
– Dobieramy odpowiedni opatrunek. Każda rana po wykonaniu wspomnianych już czynności powinna być zabezpieczona opatrunkiem aktywnym, który np. pochłania nadmiar wysięku, zapachu (np. opatrunki węglowo-srebrowe), działa przeciwbakteryjnie (np. opatrunki srebrowe) i nie przywiera zbyt mocno. Dzięki temu zmniejsza ból przy jego zdejmowaniu względem zwykłego opatrunku z gazy. Trzeba jednak rodzaj opatrunku skonsultować z lekarzem lub pielęgniarką, ponieważ dobiera się go indywidualnie, w zależności od fazy gojenia rany. Po założeniu opatrunku, palce stóp należy oddzielić gazikiem jałowym i zabezpieczyć cały opatrunek bandażem, a następnie zabandażować całą stopę (najlepiej nakładając bandaż metodą ósemkową, bezuciskową). Końcówkę bandaża trzeba zabezpieczyć plastrem – nie wiązać.
– Kiedy mamy już gotowy opatrunek bardzo ważne jest odciążenie stopy, gdzie znajduje się rana. W zależności od rodzaju owrzodzenia i stanu chorego zalecane jest np. specjalistyczne obuwie, kule lub but pneumatyczny, a czasami nawet wózek inwalidzki. Ważne, żeby ściśle przestrzegać zaleceń zespołu terapeutycznego (pielęgniarki lub lekarza) i nie przeciążać chorej stopy. Tylko wtedy możliwe będzie powodzenie w gojeniu rany – mówi spec. piel. diabet. Mirosława Młynarczuk z Katedry i Kliniki Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspert programu „Zdrowa ONA”.
senior.pl
