Badanie HbA1c powinno stać normą w życiu każdego cukrzyka. Jest ono istotnym wskaźnikiem, ponieważ pokazuje średni poziom cukru w okresie ostatnich 3 miesięcy
Znaczenie badania w leczeniu cukrzycy
Dobre wyrównanie cukrzycy w dużym stopniu chroni pacjenta przed wieloma, niebezpiecznymi dla zdrowia powikłaniami. Dlatego też w procesie leczenia należy ciągle monitorować jego skuteczność. Regularne kontrole poziomu glikemii oraz okresowe pomiary stężenia HbA1c powinny stać się rutyną w życiu każdego diabetyka. Badanie HbA1c, zwane również hemoglobiną glikowaną jest parametrem długofalowej weryfikacji stopnia wyrównania cukrzycy oraz podstawowym sposobem oceny skuteczności leczenia. Podczas gdy kontrola poziomu cukru we krwi wykonywana codziennie przez pacjenta jest wskaźnikiem w danym momencie, to badanie HbA1c pokazuje średnią wartość glikemii w okresie ostatnich trzech miesięcy. Jedno badanie pozwala ocenić, czy w ciągu ostatnich 6 -10 tygodni chory utrzymywał dobry poziomy glukozy we krwi.
Według międzynarodowych zaleceń oznaczenie HbA1c u chorych na cukrzycę powinno być wykonywane co trzy miesiące. U pacjentów ze stabilnym przebiegiem choroby i dobrym wyrównaniem metabolicznym co pół roku.
Mechanizm badania
Hemoglobina A jest białkiem zawartym wewnątrz erytrocytów (czerwone ciałka krwi) i przenosi tlen w organizmie. Kiedy w krwioobiegu pojawia się glukoza, może ona przyłączyć się (glikolizować się) do białka hemoglobiny A. Większa ilość glukozy we krwi oznacza, że więcej jej łączy się z hemoglobiną i wtedy ulega ona tzw. glikacji. Gdy glukoza już połączy się z hemoglobiną, zazwyczaj pozostaje tam przez całą długość istnienia białka hemoglobiny A – czyli aż 120 dni, dlatego w każdym momencie glukoza przyłączona do białka hemoglobiny A odzwierciedla poziom cukru we krwi w okresie od dwóch do trzech miesięcy poprzedzających badanie. Badanie HbA1c dokładnie mierzy jak wysoki procent białek hemoglobiny uległ glikacji, stąd badanie pozwala skutecznie monitorować przebieg cukrzycy.
Jak wynika z badań, u osób, których udało się obniżyć poziom hemoglobiny glikowanej jedynie o 1% ryzyko powikłań (niekorzystne zmiany wzroku – retinopatia, w nerkach -nefropatia) zmniejszyło się o 37%, natomiast ryzyko zawału serca obniżyło się o 14%.
Dla zdrowej osoby prawidłowa wartość poziomu HbA1c wynosi około 5%. Dla osób z cukrzycą, Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca, aby wynik ten był równy lub poniżej 6,1-6,5%. Jeśli wartość hemoglobiny glikowanej jest wyższa niż 7% to należy dokonać zmian w sposobie leczenia chorego.
Choroba zbiera coraz większe żniwo
Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną wywołaną brakiem lub nieprawidłowym działaniem insuliny. Dziś stanowi jedną z najgroźniejszych chorób cywilizacyjnych i jest jednym z najważniejszych wyzwań dla współczesnej medycyny. Schorzenie to charakteryzuje się podwyższonym stężeniem glukozy (hiperglikemią) we krwi, a także zaburzeniami metabolizmu węglowodanów, tłuszczów i białka. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia WHO liczba osób chorych na cukrzycę w 2025 roku osiągnie 380 mln, czyli o ponad 120 mln więcej niż obecnie. Dla porównania w 1995 roku było 135 mln diabetyków. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy wymienia się przede wszystkim „powody cywilizacyjne”, czyli starzenie się społeczeństwa, powiększanie się populacji miejskiej, brak ruchu oraz otyłość.
Najbardziej powszechną postacią choroby jest cukrzyca typu 2, która polega na zaburzeniach w działaniu i wydzielaniu insuliny i występuje najczęściej u osób starszych, otyłych lub z innymi zaburzeniami metabolizmu. Natomiast cukrzyca typy 1 zwana również insulinozależną jest spowodowana brakiem insuliny na skutek uszkodzenia komórek trzustki, a jej leczenie polega na stałym podawaniu insuliny.
za:pordnikzdrowie.pl
