Objawy hipoglikemii (niedocukrzenia) mogą być różne – pierwsze symptomy to zwykle zawroty głowy, senność, chroniczne zmęczenie i problemy z koncentracją.
Ostre niedocukrzenie może objawiać się brakiem koordynacji ruchowej, zaburzeniami równowagi, a nawet utratą przytomności. Symptomów zbyt niskiego poziomu cukru we krwi jest wiele i rzadko kiedy diabetyk doświadcza ich wszystkich w równym stopniu.
Każdy diabetyk nieco inaczej odczuwa niedocukrzenie. Z całego wachlarza symptomów zbyt niskiego poziomu cukru we krwi u danego pacjenta zwykle na plan pierwszy wysuwają się 2–3 objawy. Co ważne, charakterystyczne dla nas symptomy mogą zmieniać się w czasie. Dlatego trzeba obserwować swój organizm, szukać reakcji typowych dla siebie, mając jednak świadomość, że wraz z trwaniem choroby, objawy hipoglikemii mogą się zmieniać. Warto też zwrócić uwagę rodzinie, znajomym i współpracownikom, na jakie symptomy mogące świadczyć o niedocukrzeniu osoby z cukrzycą powinni być wyczuleni.
Objawy hipoglikemii a poziom cukru we krwi
Warto wiedzieć, że objawy niedocukrzenia mogą się pojawiać przy bardzo różnych poziomach cukru we krwi. U osoby, która ma niski odsetek hemoglobiny glikowanej i dobrze wyrównaną cukrzycę, glikemia na poziomie 70 mg/dl, która jest już klasyfikowana jako niedocukrzenie, nie musi dawać żadnych objawów. Dzieje się tak dlatego, że organizm jest przyzwyczajony do dość niskich stężeń glukozy.
Z kolei osoba, która przez dłuższy czas była w stanie hiperglikemii (np. przy nierozpoznanej cukrzycy typu 1.), już przy cukrze około 90 mg/dl może odczuwać nasilone objawy niedocukrzenia. Wynika to z przyzwyczajenia organizmu do zbyt wysokich poziomów cukru we krwi i jego zbyt „nerwowej” reakcji na ciągle jeszcze prawidłową glikemię. Trzeba o tym pamiętać, a przede wszystkim objawy, które interpretujemy jako niedocukrzenie, należy skonfrontować z wynikiem pomiaru glukometrem.
Objawy hipoglikemii
Objawy niedocukrzenia można podzielić na pochodzące od: autonomicznego układu nerwowego (powodującego reakcje niezależnie od woli) oraz na objawy mózgowe (neuroglikopenia).
Do objawów układu autonomicznego współczulnego – czyli wynikających z obronnych reakcji organizmu na zbyt niską glikemię, ujawniających się np. w wyniku działania adrenaliny – zaliczamy:
uczucie głodu,
pocenie się,
drżenia rąk i nóg,
uczucie nóg jak z waty,
niepokój,
pobudzenie,
bladość skóry.
Neuroglikopenia, czyli objawy mózgowe, wyraża się poprzez:
osłabienie,
zawroty głowy,
zaburzenia równowagi,
problemy z koncentracją,
bełkotliwą mowę,
zaburzenia widzenia,
zmiany zachowania,
splątanie, brak orientacji w terenie,
utratę przytomności.
Funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego uzależnione jest od ciągłego dopływu glukozy. Jej niedobór prowadzi do szybko postępujących zaburzeń kresomózgowia, móżdżku i śródmózgowia. Przedłużająca się neuroglikopenia może się wiązać z trwałymi zaburzeniami neurologicznymi. W przebiegu ciężkiej hipoglikemii mogą wystąpić także nietypowe objawy przypominające np. padaczkę.
Objawy niedocukrzenia u dzieci
Dzieci często nie zgłaszają objawów niskiego poziomu cukru we krwi. Szczególnie dotyczy to najmłodszych pacjentów z cukrzycą, którzy nie zauważają, że ich samopoczucie się zmienia lub nie potrafią tych zmian nazwać. Opiekunowie powinni być czujni, kiedy mały diabetyk komunikuje, że jest głodny, szczególnie jeśli dzieje się to niedługo po posiłku. Nasilony głód bywa częstym objawem niskiego poziomu cukru we krwi i jest to stan, który nawet małe dziecko potrafi rozpoznać i określić. Każde niestandardowe zachowanie dziecka, nagła zmiana nastroju oraz zmiany w wyglądzie (blada skóra, rumieńce, rozszerzone źrenice itp.) powinny być sygnałem do kontrolnego pomiaru poziomu cukru we krwi.
Objawy hipoglikemii zależą nie tylko od aktualnego stężenia glukozy we krwi, ale także od szybkości spadku glikemii, czasu trwania i stopnia wyrównania cukrzycy, wieku pacjenta, współistniejących powikłań oraz wcześniejszych epizodów neuroglikopenii. Dlatego sposób, w jaki stan ten się objawia, częstotliwość jego występowania oraz charakter niedocukrzenia (lekkie, umiarkowane, ciężkie) to kwestie bardzo indywidualne dla każdego diabetyka oraz zmieniające się w czasie.
