Podstawowe składniki odżywcze- Białko – Składnik ten powinien dostarczać 15-20% ogółu energii. Należy pamiętać o spożywaniu produktów będących źródłem białka zwierzęcego-pełnowartościowego; mięsie, rybach, nabiale, jajkach. W przeciętnej diecie powinna pojawiać się codziennie jedna porcja produktu wysokobiałkowego; 120-150g mięsa lub ryby i 2-3 porcje produktów nabiałowych: mleka, jogurtów, sera.
Z produktów roślinnych bogatym źródłem białka są suche nasiona roślin strączkowych (groch, fasola, soczewica, soja), którymi można zastąpić porcję mięsa, np. raz w tygodniu. Należy pamiętać, że nadmiar białka obciąża nerki, a osoby z nefropatią cukrzycową powinny ograniczyć jego spożywanie.
Tłuszcze. Składnik ten powinien stanowić ok. 30-35% ogólnej kaloryczności diety. Ze względu na częste występowanie u cukrzyków podniesionego poziomu cholesterolu i chorób układu krążenia, należy z diety wykluczyć produkty spożywcze będące źródłem kwasów tłuszczowych nasyconych (masło, smalec, tłuste mięsa i przetwory mięsne, tłusty nabiał – mleko 3,2%, śmietanę, tłuste sery).
Codziennie za to spożywać tłuszcze roślinne, oleje i oliwę z oliwek (w ilości ok. 2 łyżki na dzień), będące źródłem kwasów tłuszczowych wielo- i jednonienasyconych, które obniżają poziom cholesterolu w krwi. Zalecane jest również, by 2-3 razy tygodniu w jadłospisie znalazły się ryby morskie. Zawarte w nich kwasy tłuszczowe omega-3 mają działanie profilaktyczne w chorobach układu krążenia.
Węglowodany. To składniki pokarmowe, które w bezpośredni sposób wpływają na stężenie glukozy we krwi, dlatego w diecie cukrzycowej poświęca się im najwięcej uwagi. Węglowodany powinny stanowić 45 – 50 % dziennego zapotrzebowania energetycznego, a zatem być podstawą codziennego jadłospisu.
Zalecane są przede wszystkim węglowodany pochodzące z produktów z pełnego ziarna, owoców i warzyw (dobór produktów – patrz tabelka). W teorii można ogólnie określić, że należy wybierać produkty o niskim indeksie glikemicznym i wysokiej zawartości błonnika. Jest to bardzo istotne w diecie cukrzycowej, gdyż produkty takie powodują powolne przyswajanie i spadek stężenia glukozy we krwi, co ułatwia kontrolę stężenia jej we krwi.
Indeks glikemniczny jest wskaźnikiem pokazującym – jak szybko po spożyciu danego posiłku wzrasta poziom glukozy we krwi. Dla cukrzyka najkorzystniejsze są produkty, których IG nie przekracza 50, czyli np. warzywa, niektóre owoce, gruboziarniste kasze. Wysoki indeks glikemiczny ma np. cukier, białe pieczywo, gotowany biały ryż.
Małgorzata Krukowska
kobieta.wp.pl
